Leki przeciwbólowe

dr hab. n. med. Bartosz Foroncewicz prof. dr hab. n. med. Krzysztof Mucha

Leki przeciwbólowe należą do najczęściej stosowanych leków na świecie.
Wśród leków przeciwbólowych wyróżniamy 2 główne grupy leków:

• leki nieopioidowe
• leki opioidowe

Wśród leków nieopioidowych wyróżniamy:

• paracetamol
• metamizol
• niesteroidowe leki przeciwzapalne – bardzo duża grupa leków, do najbardziej popularnych należą m.in. kwas acetylosalicylowy („aspiryna”), ibuprofen, ketoprofen, naproksen, meloksykam, nimesulid

Wśród leków opioidowych znajdują się w większości leki dostępne na receptę, jedynym lekiem opioidowym dostępnym w Polsce bez recepty jest kodeina – kodeina występuje jako jeden ze składników preparatów stosowanych w leczeniu bólu i kaszlu.

Wymienione wyżej nazwy leków występują na rynku pod różnymi nazwami handlowymi, co oznacza, że musimy zachować dużą czujność przy zakupie leków. Kupując lek, zwróćmy uwagę na dokładny skład leku!!! Może się bowiem zdarzyć, że zakupując dwa różne opakowania środków przeciwbólowych, w rzeczywistości kupujemy środki, których skład jest dokładnie taki sam.

Przykład:

według danych z 2017r., na rynku mamy aż 177 produktów zawierających paracetamol, m.in. Apap, Codipar, Efferalgan, Panadol i wiele innych…
Fakt, że na rynku dostępnych jest tak dużo leków sprzedawanych pod różnymi nazwami handlowymi, sprawia, że często w sposób nieświadomy ludzie przyjmują leki w zbyt dużych dawkach, co znacznie zwiększa ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Ponadto musimy pamiętać, że leki przeciwbólowe (zarówno dostępne na receptę jak i bez recepty) mogą wchodzić w interakcje z innymi lekami, w tym również z lekami immunosupresyjnymi.

Podstawowe wskazówki aby w sposób bezpieczny stosować leki przeciwbólowe:

1. skonsultuj się z lekarzem przed zastosowaniem leku przeciwbólowego, w tym również leku dostępnego bez recepty;
2. zawsze posiadaj przy sobie listę leków, które stosujesz na stałe – dzięki takiej liście lekarz będzie mógł Ci pomóc w wyborze najbezpieczniejszego dla Ciebie leku przeciwbólowego – co zmniejszy ryzyko wystąpienia działań niepożądanych i interakcji z innymi lekami, suplementami diety lub ziołami;
3. dokonuj zakupu leków, w tym leków dostępnych bez recepty, w aptece – unikaj kupowania leków w marketach i przez Internet;
4. dokładnie sprawdzaj skład leku, nie sugeruj się jedynie nazwą handlową leku;
5. zawsze przed zastosowaniem leku dokładnie zapoznaj się z ulotką dołączoną do leku;
6. w razie wątpliwości dotyczących składu leku, poradź się farmaceuty;
7. pamiętaj – leki dostępne bez recepty nie są lekami bezpieczniejszymi czy też mniej skutecznymi od leków dostępnych na receptę! Zdarza się, że leki, które kiedyś były dostępne tylko na receptę, są dostępne teraz bez recepty (np. ketoprofen) – zmianie ulega jedynie status leku, ale substancja pozostaje wciąż ta sama, a zatem ryzyko efektów ubocznych czy też działań niepożądanych jest takie same!