O czym powinien pamiętać pacjent przewlekle leczony immunosupresyjnie?

Zwiększone ryzyko zakażeń

Ryzyko zakażeń bakteryjnych.

Ze względu na nieswoiste zahamowanie odpowiedzi immunologicznej przez leki immunosupresyjne, osoby przewlekle leczone są szczególnie narażone na okołozabiegowe powikłania infekcyjne. Z tego powodu powinni otrzymywać szerokospektralną profilaktykę antybiotykową w okresie poprzedzającym i nastepującym tuż po zabiegach, n.p. stomatologicznych, ginekologicznych i oczywiście wszystkich operacjach. Czas trwania takiej profilaktyki zależy od rozległości zabiegu i powinien być zaproponowany przez prowadzającego lekarza nefrologa lub lekarza planującego i przeprowadzającego dany zabieg.

Ryzyko zakażenia wirusem zapalenia wątroby typu B (WZWB).

Planując jakiekolwiek procedury medyczne należy zawsze upewnić się, czy w przeszłości miało miejsce szczepienie przeciwko WZWB, i czy ilość (miano) przeciwciał anty-HBs wytworzonych w odpowiedzi na szczepienie jest wystarczające. Należy brać pod uwagę dwie podstawowe opcje:

1. jeżeli szczepienie nie miało miejsca w przeszłości, należy je wykonać wg planowego schematu – 3 dawki w odstępach: 0, +1, +6 miesięcy; a w ramach przygotowania do operacji – w trybie przyśpieszonym (0, +2 tygodnie);
2. jeżeli szczepienie miało miejsce w przeszłości – sprawdzić ilość przeciwciał anty-HBs. W przypadku miana <10 mIU/ml, wykonać szczepienie dawką przypominającą. Jeżeli planowane są zabiegi lub operacje, dawka przypominająca szczepienia powinna zostać podana minimum 1-2 tygodnie przed operacją;

Niedobór steroidów

U pacjentów przewlekle leczonych steroidami przysadka mózgowa otrzymuje stały sygnał, że ilość krążących steroidów jest co najmniej wystarczająca. Przestaje wówczas produkować hormon adrenokortykotropowy (ACTH), który stymuluje nadnercza do ich produkcji. Po pewnym czasie dochodzi do tzw. wtórnej niewydolności kory nadnerczy. Dlatego w sytuacjach zwiększonego zapotrzebowania na steroidy, n.p. po ukąszeniach przez owady, nadnercza nie są w stanie wyprodukować dodatkowej porcji hormonów. Operacje i zabiegi chirurgiczne, poprzez stymulację procesów katabolicznych również stanowią sytuację wzmożonego zapotrzebowania na steroidy, a ich niedobór niesie poważne ryzyko śródoperacyjne różnych powikłań, m.in. spadków ciśnienia tętniczego. Dlatego:

• w dniu operacji dawka steroidów powinna być większa niż na co dzień;
• optymalną drogą ich podania w dniu zabiegu jest droga dożylna;
• równoważne dawki różnych preparatów steroidowych to:
  • prednizolon (fenicort) 25 mg,
  • metyloprednizolon (solumedrol) 20 mg,
  • hydrokortyzon 100 mg,
  • deksametazon 4 mg.

Kontrola stężenia glukozy

U pacjentów leczonych cyklosporyną lub takrolimusem, zwłaszcza w skojarzeniu z ze steroidami wzrasta ryzyko rozwoju t.zw. cukrzycy polekowej. Predyspozycje genetyczne potwierdzone występowaniem cukrzycy w rodzinie oraz nadwaga i otyłość dodatkowo to ryzyko zwiększają. Dlatego ta grupa pacjentów powinna regularnie wykonywać pomiary glikemii w surowicy.

Opublikowano: 26 sierpnia 2018