Diagnostyka nefropatii toczniowej

Diagnostyka laboratoryjna tej choroby opiera się na oznaczaniu specyficznych przeciwciał przeciwjądrowych ANA, gdyż ich obecność stwierdza się prawie u wszystkich chorych na SLE. Uważa się, że jest to najczulsza metoda diagnostyczna. Zaobserwowano, że przeciwciała te mogą się pojawić na klika lat przed pierwszymi objawami choroby.

Pozytywny wynik ANA, bez charakterystycznych objawów klinicznych i innych badań dodatkowych, nie musi dowodzić rozpoznania tocznia, ponieważ przeciwciała te występują również w innych chorobach, takich jak twardzina układowa, zespół Sjögrena, zapalenie skórnomięśniowe i wielomięśniowe, mieszana choroba tkanki łącznej, układowe zapalenia naczyń, zespół antyfosfolipidowy, jak również w niskim mianie u osób zdrowych.

Negatywny wynik ANA jest silnym dowodem przeciwko toczniowi. Jednak u ok. 5% chorych nie wykrywa się obecności tych przeciwciał, a rozpoznaje się SLE. Jest to tzw. toczeń seronegatywny.

W przypadku stwierdzenia obecności przeciwciał ANA, wskazane jest oznaczenie przeciwciał skierowanych przeciwko dwuniciowemu DNA (dsDNA, które wykrywa się u 60-90% pacjentów), a także innym antygenom pochodzącym z jądra komórkowego (ang. extractable nuclear antigens, ENA). Zalicza się do nich m.in. następujące antygeny (wraz z odsetkiem pacjentów z SLE, u których stwierdza się odpowiednie przeciwciała):

• Ro (SS-A), 25-40%,
• La (SS-B), 10-15%,
• Sm, 10-30%,
• RNP, 10-30%,
• białko P, 10-15%.

Ich obecność może się wiązać z określonymi dolegliwościami i objawami klinicznymi.

Do najważniejszych badań dodatkowych wykonywanych w diagnostyce zajęcia nerek w toczniu układowym należą: badanie ogólne moczu, ocena białkomoczu dobowego, USG oraz biopsja nerki, którą powinno się wykonać zawsze przed planowanym rozpoczęciem leczenia immunosupresyjnego.

Opublikowano: 21 lipca 2018