SARS-CoV-2 – co to za wirus?

SARS-CoV-2 to skrót pełnej angielskiej nazwy wirusa: Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus-2. Jest to wirus z grupy koronawirusów, o porządkowym numerze 2, wywołujący ostry zespół oddechowy. Pełnoobjawową chorobę spowodowaną przez tego wirusa określa się jako COVID-19 (od angielskiego: 2019 Coronavirus Disease). Choć pierwotne ognisko zachorowań zidentyfikowano w grudniu 2019 roku w Chinach, patogen szybko rozprzestrzenił się po całym globie i z tego względu chorobę tę zaczęto określać mianem pandemii, czyli epidemii o zasięgu światowym.

Koronawirusy – nowe czy stare zagrożenie?

Koronawirusy pod mikroskopem elektronowym kształtem przypominają korony i to im zawdzięczają swą nazwę. Dotychczas poznano 6 gatunków koronawirusów wywołujących choroby wśród ludzi. Koronawirusy atakują głównie układ oddechowy – większość z nich powoduje powszechnie występującą chorobę przeziębieniową i szacuje się, że odpowiadają za około 5-10% przypadków ostrych, samoograniczających się infekcji układu oddechowego. Znane są jednak, obok SARS-CoV-2, dwa gatunki: SARS-CoV, nazywany powszechnie wirusem SARS oraz wirus MERS-CoV (Middle East Respiratory Syndrome Coronavirus), czyli wirus MERS, które wywołały epidemie.

Pierwsza epidemia, wywołana przez wirusa SARS, wybuchła w listopadzie 2002 roku w prowincji Guandong w Chinach. Za rezerwuar patogenu uznano nietoperze. Podobnie jak SARS-CoV-2, wirus przenosił się głównie drogą kropelkową i zajmował układ oddechowy, w ciężkich przypadkach doprowadzając do niewydolności oddechowej i śmierci. Oficjalnie potwierdzono 8273 przypadki zakażenia w 37 krajach świata, 775 osób zmarło, co oznacza, że śmiertelność wyniosła około 9%. Dzięki działaniom sanitarno-epidemiologicznym ograniczono rozprzestrzenianie się wirusa, a w lipcu 2003 roku ogłoszono jego eradykację, (łac. Eradicatio), czyli całkowite zwalczenie choroby zakaźnej na całym świecie, z potwierdzonym niewystępowaniem wywołującego ją patogenu w organizmach ludzkich, zwierzęcych i innych elementach środowiska.

Początek epidemii wirusa MERS odnotowano w 2012 roku w Arabii Saudyjskiej, wskazując wielbłądy jako ogniwo przenoszące chorobę na człowieka. Przebieg zakażenia przypominał zakażenie wirusem SARS i choć transmisja z człowieka na człowieka wydawała się być trudniejsza, wirusa nie zwalczono całkowicie (nie wyeradykowano), a od 2012 stwierdzono około 2500 zakażeń (większość w Arabii Saudyjskiej), co przy wysokiej śmiertelności rzędu 35% spowodowało śmierć około 850 osób w 27 krajach świata.

Koronawirusy – czy najbardziej niebezpieczne?

Warto wspomnieć epidemie wywołane przez patogeny (inne niż koronawirusy), które w niezbyt odległym czasie spowodowały śmierć wielu osób na świecie.

W latach 2014-2016 wirus Ebola przyczynił się do śmierci ponad 11 tysięcy osób w Afryce Zachodniej. Z dostępnych danych wynika, że wirus świńskiej grypy odpowiedzialny był za około 200 000 zgonów w latach 2009-2010, a wirus hiszpańskiej grypy (1918-1919) za około 50 milionów zgonów na świecie.

Trudno prognozować rozwój epidemii SARS-CoV-2. Przeprowadzone dotychczas badania sugerują, iż powoduje mniejszą śmiertelność niż SARS-CoV i MERS-CoV, jednak łatwiej przenosi się z człowieka na człowieka, zwłaszcza, iż zakażać mogą osoby bezobjawowe, a to utrudnia kontrolowanie i ograniczanie rozprzestrzeniania się wirusa.

Opublikowano: 5 kwietnia 2020